We duiken in dit blog in de wereld van hoornaars, geïnspireerd door een deel van het wetenschappelijke artikel "Caste differentiation and seasonal changes in Vespa velutina colonies in its introduced range". Ik kwam hiertoe omdat ik een informatiekaart wilde maken over de Aziatische hoornaar (Vespa velutina) en ik nergens kon vinden hoe groot ze nu exact zijn. Hoewel hoornaars misschien niet onze favoriete insecten zijn, is hun sociale structuur en levenswijze fascinerend en verrassend vergelijkbaar met die van bijen. En hoe groot ze nu zijn? Dat wisselt met hoe de kolonie zich ontwikkelt. In het begin zijn de werkers kleiner. Maar ze kunnen steeds groter worden naarmate de kolonie groter wordt. Laten we samen eens kijken naar hun koloniestructuur en de verschillende rollen binnen hun gemeenschap ontdekken, gebaseerd op de wetenschappelijke inzichten.
De koningin aan het roer
In elk hoornaarnest staat de koningin centraal. Zij is de stichster van de kolonie en de enige die eieren legt. Haar rol is cruciaal voor de groei en het voortbestaan van het nest. Het is fascinerend hoe deze ene hoornaar verantwoordelijk is voor het hele nageslacht in het nest. In eerste instantie is zij de grootste in het nest. Met een nat gewicht (dus ongedroogd) van 624 mg in september tot maximaal 721 mg[2] in november en een lichaamslengte van 30 mm[2].
Werksters: de ruggengraat van het nest
De werksters zijn allemaal onvruchtbare vrouwtjes. Ze zorgen voor het voedsel, onderhouden het nest, verzorgen de jongen en beschermen hun thuis tegen indringers. Hun toewijding en harde werk houden het nest draaiende. En nu dacht jij natuurlijk als imker dat ze een stuk kleiner zijn dan de koningin! Goed of toch niet!? Gedeeltelijk de werksters beginnen vaak klein met 19 mm groot. Als het nest groter wordt kunnen ze wel tot 30 mm groot worden [1]. Ze hebben een vleugelwijdte van 37-50 mm [1]. Hier worden ook wel truckjes mee uit gehaald heb ik mij laten vertellen door draden met stroom te spannen waar de bijen door kunnen maar de hoornaars niet. De werksters van de Aziatische hoornaars wegen in nat gewicht 189–386 mg [3].
Mannetjes: een korte maar belangrijke rol
De mannetjes, of drones, hebben een kortere levensduur en hun hoofdtaak is het paren met nieuwe koninginnen. Na de paring hebben ze hun rol vervuld en dragen ze niet verder bij aan de kolonie. Ze zijn ongeveer 24 mm groot en mannetjes kunnen al in juli geproduceerd worden maar gebruikelijker is september[3]. Wat ze wegen met nat gewicht heb ik nog niet kunnen achterhalen... Weet jij het mail het ons met de wetenschappelijke bron!
Van enkele tot duizenden
Een hoornaarnest kan starten met slechts één koningin en uitgroeien tot een kolonie met honderden tot duizenden individuen. De grootte van het nest hangt af van verschillende factoren, waaronder de beschikbaarheid van voedsel en de grootte van de raat[3].
Seizoensgebonden veranderingen
Net als bij bijen, ondergaan Aziatische hoornaar kolonies veranderingen met de seizoenen. In de lente en zomer groeit het nest snel, maar in de herfst bereidt het zich voor op het einde van de cyclus, waarbij alleen de nieuwe koninginnen overleven om het volgende jaar nieuwe kolonies te starten.
Afsluitende gedachten
We weten nu dat koninginnen dus niet persé groter zijn maar wel zwaarder en wat dikker dan de werksters. Dit is uniek en dit komt ook voor bij twee andere tropische hoornaars uit Azië (V. tropica en V. analis). Er is dus een minimaal onderscheid tussen de grootte van de kasten (werkset, dar en koningin) onderling.
Hoewel hoornaars ons soms kunnen lastigvallen, is het duidelijk dat hun sociale structuur en levenscyclus net zo fascinerend zijn als die van bijen. Door deze wonderen van de natuur te begrijpen, kunnen we onze kennis van en respect voor alle insecten vergroten. Laten we blijven leren en onze passie voor de natuurlijke wereld delen!
En als laatste er is ook hoop dat de natuur zichzelf kan stabiliseren de koninginnen van de Europese hoornaar (V. crabro) jaagt op de Aziatische hoornaar en helaas ook andersom[3]! En we hebben natuurlijk ook een heleboel Aziatische hoornaar producten voor jou in de aanbieding die het leven voor jou als imker ietsje makkelijker kunnen maken.
Wil je zien wat wij te bieden hebben aan informatie en Aziatische hoornaar vallen? Kijk dan snel in onze Aziatische hoornaar selectie
---
Voetnoten:
Dit artikel is geïnspireerd door een deel van het wetenschappelijke artikel: "Caste differentiation and seasonal changes in Vespa velutina (Hym.: Vespidae) colonies in its introduced range", gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift. Dit onderzoek biedt diepgaande inzichten in de structuur en dynamiek van hoornaarkolonies, en helpt ons de complexiteit van deze fascinerende wezens beter te begrijpen.
Extra verduidelijking is ook gebruik gemaakt van de volgende wetenschappelijke artikelen:
1 Daniela Laurino, Ivana Tlak Gajger, Simone Lioy & Marco Porporato (2022) COLOSS Task Force to Investigate and Reduce Vespa velutina Impacts and Spread, Bee World, 99:1, 26-28, DOI: 10.1080/0005772X.2021.2006504
2 Pérez-de-Heredia I, Darrouzet E, Goldarazena A, Romón P, Iturrondobeitia J-C (2017) Differentiating between gynes and workers in the invasive hornet Vespa velutina (Hymenoptera, Vespidae) in Europe. Journal of Hymenoptera Research 60: 119–133.
3 Rome, Q, Muller, FJ, Touret-Alby, A, Darrouzet, E, Perrard, A, Villemant, C (2015). Caste differentiation and seasonal changes in Vespa velutina (Hym.: Vespidae) colonies in its introduced range. Journal of Applied Entomology, 139, 771–782.
